Những điều không nên làm vào mùng 1 Tết
Mùng 1 Tết là ngày khởi đầu năm mới rất quan trọng trong lễ Tết Nguyên Đán của người Việt. Có rất nhiều tục lệ được kiêng trong ngày này ví dụ như kiêng quét nhà, kiêng đòi nợ, kiêng giả nợ,.. trong đó có một điều mà rất nhiều băn khoăn: Mùng 1 Tết có kiêng gội đầu không?
1. Mùng 1 Tết có kiêng gội đầu, tắm gội không?
Người Việt hay có câu Có thờ có thiêng, có kiêng có lành. Chính vì vậy để năm mới đầy tài lộc, thì gia chủ cần phải kiêng rất nhiều thứ: kiêng cắt tóc, kiêng quét nhà, kiêng đổ rác, kiêng làm vỡ chén bát… đặc biệt là kiêng luôn cả việc gội đầu, tắm gội trong ngày mùng 1 Tết.
Bởi theo quan niệm xưa, việc tắm rửa, gội đầu vào ngày mùng 1 Tết sẽ làm trôi đi thần tướng, hao mòn phúc lành của ngày đầu năm. Mồng một Tết nhiều người cũng kiêng giặt giũ vì nó ứng với ngày thủy bá, vị thần của sự sinh sôi, thịnh vượng, việc xả đi nhiều nước sẽ làm tổn phúc lộc.
2. Mùng 1 Tết có được gội đầu không? Mùng 2 Tết có được gội đầu không?
Cộng đồng người Việt có nhiều dân tộc khác nhau, mỗi sắc dân lại có những phong tục tập quán riêng. Có nhiều sắc dân cùng kiêng gội đầu ngày mùng 1 Tết, mùng 2 Tết. Nhiều lý giải được đưa ra cho tập tục này, chẳng hạn:
Không gội đầu, tắm rửa trong ngày 1 Tết để tránh hao mòn thần tướng, rửa trôi mất kiến thức, may mắn và tài năng của năm cũ. Như vậy người đó trong năm mới sẽ phải tích lũy những điều trên lại từ đầu nên sẽ rất vất vả và khó nhọc.
Tuy nhiên, đây là tập tục đã khá lâu đời và ngày nay không còn phổ biến như trước kia nữa. Nhiều gia đình vẫn giữ tập tục không gội đầu trong ngày mùng 1 Tết. Nhưng nhiều gia đình khác đã thoáng hơn, vẫn tắm gội bình thường.
Bởi lẽ, tắm là một trong những hoạt động quan trọng nhất trong quá trình vệ sinh cá nhân, không chỉ là giữ cơ thể sạch sẽ, tắm còn có tác dụng lớn trong việc duy trì và đảm bảo sức khỏe. Chính vì vậy, để đảm bảo lợi ích cho sức khỏe, hiện nay có rất nhiều gia đình vẫn tắm vào ngày 1 tết, cả năm đó họ vẫn làm ăn phát đạt, không gặp tai ương gì. Chính vì thế để tăng cường tối đa lợi ích sức khỏe cho sức khỏe, các chuyên gia khuyến cáo, người dân nên tắm 1 lần/ngày.
3. Mùng 1 có nên giặt đồ?
Tương tự với kiêng tắm gội thì câu trả lời cho Mùng 1 có nên giặt đồ không là Không giặt giũ trong ngày mùng 1 Tết vì nước được xem là một phần của phúc lộc và thịnh vượng. Việc giặt đồ sẽ làm tốn nước, khiến phước lành và sự phát triển còn vương trên quần áo bị hao tổn không ít. Dân gian có câu “Tiền vào như nước”, vì thế, cùng với việc gội đầu, giặt đồ thì ngay cả việc cho người khác nước vào ngày 1 Tết cũng được kiêng kị.
4. Những điều không nên làm vào ngày mùng 1 Tết
Mùng 1 Tết vợ chồng kiêng “quan hệ”
Theo quan niệm cổ xưa, việc ân ái vào ngày đầu tháng có thể dẫn đến những điều đen đủi, không may mắn, thậm chí là đại hạn cho năm mới.
Trong ngày mùng 1, ngày rằm các gia đình người Việt vẫn thường hay thắp hương để tưởng nhớ những người đã khuất. Cũng chính những ngày này, nhiều người thường có ý niệm kiêng khem, tránh việc ân ái.
Còn đối với một số người có quan niệm phong kiến thì họ cho rằng, đầu tháng dính vào phụ nữ, đặc biệt là chuyện ‘mây mưa’ sẽ mang lại xui xẻo của đàn ông. Tất nhiên, ý niệm này là do tư duy trọng nam khinh nữ, xuất phát từ xã hội phong kiến vẫn còn tồn tại ở một số người.
Chính vì vậy mà nhiều người lại kiêng quan hệ tình dục vào ngày mùng 1, vì đây là ngày đầu tiên của một tháng.
Đó là quan niệm của người xưa, còn ngày nay thì sao? Giờ đây, mọi quan niệm đều được nghĩ thoáng hơn rất nhiều, những cặp vợ chồng trẻ lại lấy thời khắc đầu tiên của năm mới để “khai tình” với hy vọng một năm mới tình cảm mặn nồng hơn.
Kiêng cắt tóc, cắt móng tay
Theo quan điểm tâm linh của người Việt, cắt tóc hay móng tay, móng chân vào ngày mùng 1 đầu năm sẽ đem lại sự xui xẻo. Bởi tóc hay móng tay, móng chân là bộ phận của con người, không nên cắt bỏ những gì thuộc về cơ thể trong những ngày đầu tháng, đầu năm.
Mồng Một Tết kiêng để giày dép lộn xộn
Quan niệm dân gian cho rằng, trong tiếng Hán giày dép đồng âm với từ “tà”, nghĩa là tà khí. Do đó, Mồng Một Tết nên kiêng để giày dép không đúng, để lung tung dễ chiêu dụ tà khí.
Kiêng khóc lóc
Theo quan niệm, trong ngày Tết nếu ai khóc, buồn bã và bực tức thì cả năm sẽ phải khóc, có nhiều chuyện buồn, lo lắng, suy nghĩ. Vì thế Mồng Một Tết nên kiêng kỵ điều này để tránh gặp phải xui xẻo cả năm.
Kiêng nói những điều xui xẻo
Những phát ngôn đầu năm sẽ có ảnh hưởng đến những chuyện sẽ xảy ra trong năm. Vì vậy, bạn nên kiêng nói những từ xui xẻo ngày Mùng một Tết Nguyên đán và thay vào đó hãy nói những từ ngữ dễ chịu, vui vẻ, và những câu mang lại may mắn không chỉ cho bản thân mà cho cả người xung quanh mình.
Kiêng quét nhà ngày Mùng một Tết Nguyên đán
Dân gian cho rằng nếu quét nhà vào 3 ngày đầu năm thì cả năm đó gia đình sẽ nghèo túng, khánh kiệt. Hoặc có thể quét nhà nhưng tập để rác ở một góc nhà chứ không hốt đi.
Cũng xuất phát từ truyền thuyết này mà ngày Tết, nhân dân có tục kiêng hốt rác trong ba ngày đầu năm vì sợ hốt mất Thần Tài ẩn trong đống rác đổ đi thì cả năm đó làm ăn sẽ thất bát.
Do đó, Mồng Một Tết Nguyên đán nên kiêng quét nhà, hốt rác…
Mồng Một Tết Nguyên đán nên kiêng kỵ vay mượn, trả nợ
Theo quan niệm của dân gian, dịp Tết không nên vay hoặc cho tiền bạc, đồ đạc vì sẽ khiến gia đình rơi vào cảnh túng thiếu cả năm. Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, còn nếu cho mượn hoặc trả giống như “dâng” tài lộc vào tay khác.
Vì vậy, Mồng Một Tết Mậu Tuất 2018 nên kiêng bạn nên nhớ không nên mượn tiền của mọi người để tránh “mất lộc”.
Kiêng đổ vỡ
Người Việt Nam quan niệm đổ vỡ đồ dùng trong nhà như bát đĩa, ấm chén, gương trong ngày đầu năm báo hiệu cho sự chia lìa, đổ vỡ nên rất kiêng kỵ.
Kiêng ăn món xui
Ngày đầu năm, người Việt không ăn những món như thịt vịt, cá mè, thịt chó vì theo quan niệm đó là những món ăn không tốt cho năm mới. Ngoài ra, một số vùng không ăn tôm vì sợ… đi giật lùi như tôm. Nếu ăn trong ngày Tết, công việc sang năm sẽ lùi chứ không thể tiến tới.
Kiêng mặc quần áo màu trắng, đen
Theo quan niệm của người xưa, mùa xuân phải là mùa của sinh sôi nảy nở, của vận may nên đầu năm, mọi người thường phải mặc trang phục màu sắc sặc sỡ (hồng, đỏ, vàng, xanh…), tạo nên sự hứng khởi tươi vui. Các màu tẻ nhạt, u trầm thường được kiêng, đặc biệt hai màu trắng và đen – màu của tang lễ, chết chóc.
Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết hữu ích khác trong mục Lễ Tết Cổ truyền ở Tài liệu:
